مقدمه

Proxmox Virtual Environment (Proxmox VE) یک پلتفرم مجازی‌سازی متن‌باز و رایگان است که بر پایه Debian Linux ساخته شده و از hypervisorهای KVM (برای VMها) و LXC (برای کانتینرها) استفاده می‌کند. این نرم‌افزار توسط شرکت Proxmox Server Solutions GmbH توسعه می‌یابد و از سال ۲۰۰۸ عرضه شده است. نسخه فعلی (۸.x در ۲۰۲۵) ویژگی‌های پیشرفته‌ای مانند cluster مدیریت، ذخیره‌سازی، Ceph، backup  و رابط وب کاربرپسند ارائه می‌دهد. Proxmox VE برای هوم‌لب‌ها، SMBها، ISPها و حتی enterpriseهای حساس به هزینه ایدئال است و جایگزین قدرتمندی برای VMware یا Hyper-V محسوب می‌شود.

معماری و ویژگی‌های کلیدی Proxmox VE

• Hypervisor دوگانه — KVM برای ماشین‌های مجازی کامل (پشتیبانی از Windows/Linux) و LXC برای کانتینرهای سبک.
• رابط وب — مدیریت کامل از مرورگر بدون نیاز به کلاینت اضافی.
• Cluster مدیریت — با Corosync و Ceph برای HA و ذخیره‌سازی توزیع‌شده.
• Backup و Replication — پشتیبان‌گیری زنده و replication VMها.
• Network و Storage — SDN ساده، ZFS/Ceph پشتیبانی.

نصب آسان با ISO و بدون لایسنس (نسخه enterprise با پشتیبانی پولی موجود است).

مزایای استفاده از Proxmox VE

۱. رایگان و متن‌باز بودن

• بدون هزینه لایسنس — کاملاً رایگان برای استفاده تجاری.
• جامعه بزرگ — فروم فعال و بروزرسانی‌های منظم.

۲. عملکرد و کارایی بالا

• کانتینرهای LXC — سبک‌تر از VMها (کمتر مصرف منابع).
• Live Migration — انتقال VM/کانتینر بدون downtime.
• پشتیبانی از سخت‌افزار متنوع — از سرورهای قدیمی تا جدید.

۳. مدیریت آسان و مرکزی

• رابط وب intuitive — مشابه VMware اما ساده‌تر.
• Multi-Node Cluster — مدیریت چندین سرور از یک نقطه.
• API و CLI — اتوماسیون با scriptها.

۴. امنیت خوب

• Role-Based Access — مجوزهای دقیق.
• Firewall — برای هر VM/کانتینر.
• Updates منظم — بر پایه Debian امن.

۵. ذخیره‌سازی و backup پیشرفته

• ZFS و Ceph — snapshot، replication و redundancy.
• Backup Manager — scheduled و incremental.

۶. مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری

• از هوم‌لب تا cluster بزرگ — بدون محدودیت لایسنس.
• پشتیبانی از container (LXC) و VM.

۷. صرفه‌جویی اقتصادی

• کاهش هزینه — جایگزین VMware گران.
• مصرف منابع کم — مناسب سرورهای متوسط.

نتیجه‌گیری

Proxmox VE با ترکیب مجازی‌سازی VM و کانتینر، مدیریت آسان، امنیت مناسب و هزینه صفر، یکی از بهترین گزینه‌های متن‌باز برای مجازی‌سازی است. در سال ۲۰۲۵ با بهبودهای cluster و ذخیره‌سازی، محبوبیت آن افزایش یافته. برای کاربرانی که به دنبال جایگزین رایگان VMware هستند، Proxmox انتخاب عالی است.